Ταξίδι με γνώμονα τους SDG – αναζητώντας έναν νέο τύπο τουρισμού

Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (Sustainable Development Goals – SDGs) αποτελούν ένα παγκόσμιο πλαίσιο που θέτει στόχους για έναν καλύτερο κόσμο έως το 2030: όπως η εξάλειψη της φτώχειας, η μείωση της πείνας, η προστασία του κλίματος, η ισότητα των φύλων ή η διασφάλιση πρόσβασης σε καθαρό νερό.

Οι SDGs καλύπτουν όλους τους τομείς της ζωής – συμπεριλαμβανομένου και του τουρισμού. Ο τουρισμός μπορεί να είναι ταυτόχρονα εργαλείο για την επίτευξή τους ή εμπόδιο, αν δεν οργανωθεί σωστά. Ο στόχος του συνειδητού ταξιδιού είναι να επιλέγουμε το πρώτο. 

Αν και αρχικά δεν είναι προφανές, αυτοί οι στόχοι συνδέονται στενά με τον τουρισμό. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, οι άνθρωποι λαμβάνουν αποφάσεις – για το πού θα μείνουν, τι θα φάνε, πώς θα μετακινηθούν, ποιους θα υποστηρίξουν με τα χρήματα και την προσοχή τους. Όλες αυτές οι αποφάσεις επηρεάζουν άμεσα το πόσο ένα ταξίδι υποστηρίζει ή απειλεί αυτούς τους παγκόσμιους στόχους. Ένας «ταξιδιώτης με βάση τους SDGs» λαμβάνει αποφάσεις που συμβαδίζουν με την πορεία προς έναν πιο βιώσιμο κόσμο.

Ένας ταξιδιώτης που σκέφτεται με βάση τους SDGs, δηλαδή τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, προσεγγίζει το ταξίδι διαφορετικά από τους παραδοσιακούς τουρίστες. Πρωταρχικός του στόχος είναι οι αποφάσεις του να έχουν θετικό αντίκτυπο στους ανθρώπους, στο περιβάλλον και στις τοπικές κοινότητες.

Επιλέγει συνειδητά, για παράδειγμα, καταλύματα, εστιατόρια ή δραστηριότητες που υποστηρίζουν τοπικές επιχειρήσεις, μειώνοντας έτσι τις οικονομικές ανισότητες (SDG 8 – Αξιοπρεπής Οικονομική Ανάπτυξη, SDG 10 – Μείωση Ανισοτήτων). Δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο περιβαλλοντικό του αποτύπωμα: αποφεύγει τις συσκευασίες μίας χρήσης, επιλέγει ενεργειακά αποδοτικά καταλύματα και, όπου είναι δυνατόν, μετακινείται με τα πόδια ή με μέσα μαζικής μεταφοράς (SDG 12 – Βιώσιμη Κατανάλωση και Παραγωγή, SDG 13 – Δράση για το Κλίμα). Συμπεριφέρεται επίσης με πολιτισμική ευαισθησία, ενδιαφέρεται για τις τοπικές παραδόσεις και έθιμα και τα σέβεται (SDG 11 – Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες, SDG 16 – Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ενίσχυση Θεσμών). Αναζητά εμπειρίες που προάγουν την κοινωνική ένταξη – για παράδειγμα, επισκέπτεται μέρη όπου άτομα από ευάλωτες ομάδες συμμετέχουν ενεργά στη φιλοξενία ή στην οργάνωση δραστηριοτήτων (SDG 5 – Ισότητα των Φύλων, SDG 10).

Ένας τέτοιος ταξιδιώτης δεν συλλέγει απλώς αναμνήσεις, αλλά δημιουργεί πραγματική αξία – με τις ατομικές του αποφάσεις συμβάλλει στη δημιουργία ενός δικαιότερου και πιο βιώσιμου κόσμου.

Η ουσία του ταξιδιού με βάση τους SDGs είναι ότι ο επισκέπτης δεν επικεντρώνεται μόνο στη δική του άνεση, αλλά λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ταξιδιού του. Για παράδειγμα, αν κάποιος μείνει σε μια αγροτουριστική φάρμα όπου μαγειρεύουν με τοπικά προϊόντα (SDG 2 – Μηδενική Πείνα και SDG 12 – Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή), ή όπου λειτουργούν προγράμματα ισότητας (SDG 5 – Ισότητα των Φύλων και SDG 10 – Μείωση Ανισοτήτων) και έχουν στόχο την ευαισθητοποίηση των επισκεπτών (SDG 4 – Ποιοτική Εκπαίδευση), τότε αυτή η επιλογή υποστηρίζει ταυτόχρονα την τοπική οικονομία (SDG 8 – Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη), την κοινωνική ένταξη (SDG 10) και τον φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο ζωής (SDG 13 – Δράση για το Κλίμα).

Αυτός ο τρόπος ταξιδιού δεν αφορά την αποχή, αλλά το πώς με τις επιλογές μας μπορούμε να έχουμε θετικό αντίκτυπο στον κόσμο – ενώ παράλληλα απολαμβάνουμε πλούσιες και αξέχαστες εμπειρίες.

Ο τουρισμός με βάση τους SDGs δεν είναι μόνο ωφέλιμος για τους επισκέπτες, αλλά λειτουργεί και ως πυξίδα για τους προορισμούς. Οι SDGs δημιουργούν μια κοινή γλώσσα: οι πάροχοι τουριστικών υπηρεσιών, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και οι επισκέπτες μπορούν να αναφέρονται στις ίδιες αρχές.

Αυτό διευκολύνει τον στρατηγικό σχεδιασμό, το μάρκετινγκ, τις αιτήσεις χρηματοδότησης και τη διαφάνεια στη λειτουργία. Οι πάροχοι και οι περιοχές που συμμετέχουν στο σύστημα μπορούν να επικοινωνούν με βάση κοινές αξίες – και αυτό γίνεται όλο και περισσότερο απαίτηση από τους συνειδητούς ταξιδιώτες.

Ας φανταστούμε έναν ταξιδιώτη για τον οποίο η κοινωνική ισότητα είναι σημαντική αξία. Το δικό του ταξιδιωτικό πλάνο περιλαμβάνει μέρη όπου στη φιλοξενία ή σε χειροτεχνικά προγράμματα συμμετέχουν άτομα με αναπηρίες, όπου μια κοινωνική επιχείρηση διαχειρίζεται την καφετέρια και όπου οι δραστηριότητες προσφέρονται από κοινότητες που στο παρελθόν είχαν αποκλειστεί από τον τουρισμό.

Ή ας σκεφτούμε μια οικογένεια με οικολογική συνείδηση, που επιλέγει το τρένο αντί για το αεροπλάνο, μένει σε κατάλυμα με ηλιακή θέρμανση και συμμετέχει σε ένα τοπικό πρόγραμμα δενδροφύτευσης. Οι διακοπές τους δεν θα είναι μόνο μια ανάμνηση, αλλά μια πραγματική συμβολή σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Ο τουρισμός με βάση τους SDGs δεν είναι καμπάνια ή τάση. Είναι μια νοοτροπία που γίνεται όλο και πιο φυσική για πολλούς. Μέσα στις σύνθετες προκλήσεις του κόσμου, όλο και περισσότεροι αναζητούν εμπειρίες που δεν απευθύνονται μόνο σε αυτούς – αλλά έχουν και νόημα.

Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα ταξιδέψουμε. Αλλά: πώς, πού και γιατί;

Η πλατφόρμα I-DEST προσφέρει τη δυνατότητα στους ταξιδιώτες να λαμβάνουν αποφάσεις όχι μόνο με βάση το ένστικτο, αλλά και συγκεκριμένα δεδομένα. Το σύστημα παρέχει δυνατότητα φιλτραρίσματος με βάση τους SDGs: έτσι, ο επισκέπτης μπορεί να δηλώσει ότι για αυτόν, για παράδειγμα, η προστασία του κλίματος, η υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων ή η ισότητα είναι πιο σημαντικά – και να λάβει προτάσεις για δραστηριότητες, καταλύματα ή παρόχους που ανταποκρίνονται σε αυτά.

Όλα αυτά δεν λειτουργούν θεωρητικά: η I-DEST βασίζει κάθε πρόταση σε πραγματικά, μετρημένα δεδομένα που καταχωρούνται από τους τοπικούς παρόχους μέσω αυτοαναφοράς και ελεγχόμενων διαδικασιών. Έτσι, για παράδειγμα, ένα εστιατόριο που αποδεδειγμένα χρησιμοποιεί τοπικά προϊόντα μπορεί να συνδεθεί εμφανώς με τους στόχους «Μηδενική Πείνα» (SDG 2) ή «Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή» (SDG 12).

Ο ταξιδιώτης, λοιπόν, μπορεί να ταξιδεύει με τη βεβαιότητα ότι υποστηρίζει πραγματικά τους στόχους που τον ενδιαφέρουν, και όχι απλώς με βάση διαφημιστικά μηνύματα.