Kozárd

Nazwa Kozárd sugeruje, że fragment ludu Chazarów, który przybył z węgierskimi zdobywcami, osiedlił się na tym obszarze. W średniowieczu w okolicach Kozárd znajdowały się dwie osady: Kozárvölgy i Varaskalapács. Ta druga była prawdopodobnie miejscem ufortyfikowanym, a jej nazwa pochodzi od słowa „Váraskalapács”. W 1413 roku król Zygmunt przekazał obie osady rodzinie Derencsényi. Kozárd po raz pierwszy wspomniano w osmańskich rejestrach skarbowych w 1633 roku, wymieniając wówczas trzy opodatkowane gospodarstwa. Do 1770 roku wieś była własnością księcia Miklósa Esterházyego i rodziny Marsovszky. W XVIII wieku wyludnioną wieś zasiedlili Węgrzy i Słowacy. Świadczą o tym lokalne nazwy geograficzne (Travnyik, Pohánka, Dubina) oraz powszechne nazwiska (Figura, Kollár, Kovács, Bagyinszki, Takács, Csalovszki, Oravecz, Malik, a później Kodák). Od XVIII wieku do połowy XX wieku własność wsi często się zmieniała, a majątki przechodziły w ręce rodzin Esterházy, Marsovszky, Kálnói Entre Antal, Plachy Gyula i Hatvany–Deutsch. W 1865 roku dwie trzecie wsi zostało zniszczone przez pożar. Następnie, w 1873 roku, wybuch epidemii cholery, biegunki i odwodnienia spustoszył ludność, zadając Kozárd poważny cios. Mieszkańcy głównie utrzymywali się z rolnictwa, a wino produkowane w regionie Kozárd–Ecseg było niegdyś znane w całym kraju. Jednak w latach 80. i 90. XIX wieku epidemia filoksery (mszycy korzeniowej sprowadzonej z Ameryki, przeciwko której europejskie odmiany winorośli nie miały odporności) spowodowała ogromne zniszczenia. Winnice w Kozárd nie zostały oszczędzone, a winiarstwo musiało być odbudowywane od podstaw. Pomimo tych wysiłków, produkcja wina w regionie nigdy nie odzyskała dawnej renomy. Dziś jedynym pozostałym świadectwem niegdyś kwitnącej tradycji winiarskiej są wykute w skale piwnice na wino, typowe dla okolicznych wiosek.